یکی از پر فضیلت ترین عبادات و نماز های وارد شده برای تقرب به خداوند نماز شب می باشد و آیات و روایات فراوان در مورد این عبادت نورانی به ما رسیده بگونه ای که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می فرمایند:
دو رکعت نماز در دل شب پیش من از دنیا و آنچه در آن است محبوبتر است (بحارالانوار –ج87-ص148)
و نیز امام صادق علیه السلام می فرمایند:
نماز شب صورت را زیبا و خلق را نیکو و انسان را خوشبو می کند، رزق را زیاد و قرض را ادا می کند و اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهد. (بحار ج 87 ص 153)
و باز هم پیامبر عطیم الشان اسلام علیه السلام می فرمایند:
نماز شب وسیله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائکه، نماز شب سنت و روش پیامبران و نور معرفت و ریشه ایمان می باشد. بدن را آرامش می دهد و شیطان را خشمگین می کند سلاحی بر علیه دشمنان و وسیله ای است برای اجابت دعا و قبول شدن اعمال، روزی انسان را توسعه می دهد شفیع بین ملک الموت و نمازگزار می شود، چراغ و فرش قبر و جواب (دو فرشته) منکر و نکیر می باشد. در قبر تا قیامت مونس و زائر نمازگزار خواهد بود نماز بر سرش سایه می افکند، تاجی برسرش و لباسی بر بدنش می گردد، نور پیش رویش حائل بین او و آتش دوزخ خواهد بود، برای مؤمن حجتی است نزد خدا و وسیله سنگین شدن میزان اعمال و حکم عبور بر صراط و کلید بهشت می باشد زیرا نماز تکبیر است و حمد و ستایش و تسبیح و تمجید و تقدیس و تعظیم و قرائت و دعا و البته بهترین اعمال خواندن نماز در اول وقت آن است (بحار الأنوار ج 87 ص 161، خودسازی تهذیب و تزکیه، ابراهیم امینی ص 279)
و صدها و هزاران حدیث و روایت و داستانی در این باب وجود دارد و ما  قصد پرداختنم به انها را نداریم (برای اطلاع بیشتر می توایند به این صفحات + + + مراجعه نمایید)

اما بحث اصلی ما در مورد مراتب و کیفیت نماز شب است. کیفیت اصلی نماز شب را می توانید در این صفحه مطالعه کنید.
سوال اینجاست که آیا نماز شب فقط همین یک صورت را دارد؟ آیا قضیه صفر و 100 است یعنی یا باید نیمه شب بیدار شویم و 11 رکعت نمار بخوانیم یا بگونه آسان تری هم می توان در این قافله قرار گرفت؟
پاسخ سوال بلی است. می توانیم با راه های ساده تری خود را در زمره نماز شب خوانان قرار دهیم! (البته قطعا ثواب نماز شب کامل در زمان اصلی را نخواد داشت اما برای شروع خیلی هم خوب است) برای تشریح عرضم اجازه بدهید وارد قسمت اصلی یادداشت بشوم و مراتب نماز شب را با هم مرور کنیم (مطالب زیر نقل از قول یکی از اساتید اخلاق است)
نماز شب مراتب مختلفی دارد و در اصل عبادت خداوند است در شب هنگام
ساده ترین مرتبه نماز شب وضو گرفتن قبل خواب است که فکر می کنم بسیار ساده بوده و همه بتوانند به این مرتبه ازنماز شب دست بیابند.
اگر بخواهیم قدری در این مراتب بالا برویم می توانیم قبل از خواب یک رکعت نماز وتر (البته نه لزوما با قنوت طولانی بلکه با یکی دو دعای کوتاه مثل ربنا آتنا ... یا چند بار استغفار)
اگر باز هم خواستیم بالا تر برویم می توانیم قبل نماز وتر دو رکعت هم به نیت نماز شفع بخوانیم
اگر شد گاهی هم که سر حال هستیم قبل از اذان صبح از خواب بیدار شویم و این سه رکعت را بخوانیم بد نیست و آرام آرام تعداد روز هایی که نیمه شب بیدار می شویم را زیاد کنیم
گاهی هم آدم حال خوبی داره و می تونه 11 رکعت رو بخونه و چقدر خوب می شه که اگر این حال را پیدا کنیم
بعضی وقت ها هم دوست داریم قنوت نماز وترمان را طولانی کنیم.
اما همیشه یادمان باشد که اگر می خواهیم به جایی برسیم حتی یک شب هم نباید نمازمان ترک شود.
راستی می دانید که نماز شب را می توان نشسته یا حتی خوابیده هم خواند یا وقتی در راه هستی و حرکت می کنی (مراجعه کنید به اینجا)
خلاصه که خدا دنبال بهانه می گردد که راهی را باز کند که بندگانش با او قدری مناجات کنند و حرف بزنند تا راهی باز شود و ایشان لایق عطا شوند و آنها را به سعادت برساند
بنده را هم از دعای خیر خود محروم نسازید و دعا کنید که به گفته هایم عامل شوم
پیشنهاد می کنم لینک های زیر را نیز مطالعه کنید
کتاب : داستانهاى شیرین از نماز شب
چگونه برای نماز شب بیدار بشویم؟
گفتاری در مورد نماز شب